Anna van Praag

Als je in Nederland bent opgegroeid, betekent het tweede weekend van november: Sinterklaas! Het maakt niet uit of je zelf in Spanje woont, je kijkt via de satelliet naar de intocht en je speelt Sinterklaasspelletjes op de site van de Wereldomroep. En dankzij de kruiden die wij laatst in ons brievenbusje vonden, ruikt het hele huis naar speculaas.
Als je in Zuid Spanje bent opgegroeid betekent november: slachtmaand. En in het tweede weekend worden de worsten gedraaid, strengen lang en kuipen vol. Bloedworst, chorizo en nog een heleboel andere worsten, soms zo dik als mannenarmen. Overal ruikt het naar vlees: gebakken levers, uitgekookte karkassen, gestoomde varkenstong.
Alle Spaanse dochters helpen mee met ballen draaien uit wastobbes vol gehakt. Maar onze Chaia, anders altijd dol op het boerenleven, trekt zich huiverend terug met een stapel Sinterklaasboeken.

En Dunya, die opgegroeid is in de wijde wereld, wat doet zij?

Ze heeft een vader die zich bij voorkeur begraaft in een papierberg en een mysterieus verdwenen moeder. 
Ze woont in een groot huis bij de zee, met een rare tuinman en een lieve Surinaamse kokkin. 
Op school wordt ze een beetje gepest omdat ze anders is. Ze heeft namelijk een krom ruggetje.
‘Daar zitten mijn vleugels in,’ zegt Fay – en dan wordt ze natuurlijk nog meer gepest. 
Behalve door Roderick. Hij is de enige die Fay gelooft. En die op het internet gaat zoeken hoe dat moet: vliegen. 
Ogen dicht, met je tenen wiebelen en heel hard denken: ‘Vliegen, vliegen.’ 
En op een dag vliegt Fay echt weg…

Verboden te vliegen ligt eind deze week in de winkel.
ikkanvliegen.com is nu in de lucht. Een site met alles wat je altijd al over vliegen wilde weten – en een wedstrijd waarmee je naar mij in Spanje kunt vliegen!

‘Daar zat een kleine jongen aan de grote zee. Op een heuveltje zat hij; zijn muts stond scheef en hij keek verdrietig. En ’t was of de grijze, grauwe zee ook verdrietig keek. Waarom toch?
Och, over twee dagen kwam Sinterklaas in het land; maar in dat kleine eenzame huisje, waar de kleine jongen nu woonde, ginds tussen de duinen, zou de goede Sint nu zeker niet komen…’

(WG van de Hulst, Een Sinterklaasverhaal, 1945)

Sinterklaas komt uit Spanje maar hier komt hij niet. In zijn plaats komen er in januari drie koningen cadeautjes in de schoenen van de kinderen stoppen. Dat is iets heel anders, ik bedoel, je mist toch die man met de baard.
Dus heb ik er maar een boek over geschreven.

Bloem en Chaia huilen en Dunya trekt een ernstig gezicht. Weet zij veel. Zij ziet alleen maar een rare foto. Een oude morsige poes met grijze snorharen. Met één raar blind oog en geen enkele tand meer in zijn bek.
Maar wij zien iets anders. Een leven op poesformaat.

Ik studeerde nog toen Ilco mij verraste met een jong poesje. Een vies, wild, half-verwaarloosd vuilnisbak-rasje. Misschien was het wel een beetje ons eerste kindje, wie weet. Ik zie nog wel voor me hoe ik altijd na college de trap op rende. Drie hoog achter in de Pijp. Deur open: ‘Columbus!’ Hoe hij in mijn armen sprong. Altijd buiten op de daken, dat beest, en nooit eens een muis gevangen. Mijn kamer wemelde ervan, maar Columbus hield meer van vogel. Het is zijn schuld dat ik een keer per ongeluk een muis heb geroosterd in de broodrooster. Nooit meer te gebruiken natuurlijk.

"Ik gedroeg me zoals ik ben.
Als een echte zigeuner.
Ik schonk haar een grote naaimand
van strogeel satijn,
maar verliefd wilde ik niet worden,
want zij had al een man
ook al zei ze dat ze nog vrij was,
toen ik haar meenam naar de rivier."

(uit een gedicht van Garcia Lorca, die deze week wordt opgegraven).

Het groepje huizen op onze heuvel heet ‘Los gitanos’, de zigeuners. Net als het magische natuurgebied tegenover ons.
En in Montefrio wonen ze ook. Je herkent ze zo: mannen met lang haar en een woeste blik, meisjes met diepe decolletés en grote oorbellen. Tijdens processies lopen ze op blote voeten en op hun feesten is overal flamenco-muziek. Het is bijna een te groot cliché om waar te kunnen zijn.
Maar Chaia vertelt over heuse zigeuner-gangs op het schoolplein (‘Dan lopen ze hard klappend en stampend voorbij. En dan trekken mijn vriendinnen mij gauw opzij’). En Bloem zegt dat als de zigeunermeisjes uit haar klas gaan vechten, ze bossen haar uitrukken en dat na afloop al hun kleren gescheurd zijn.
Dus ja, ze bestaan. Echte zigeuners.

Nagekomen lekkage-bericht: er zat zoveel water onder ons dak dat er een slang van wel een meter lang was gaan wonen!
We hebben hem verjaagd. En lood gelegd. Nu maar kijken wat er gebeurt bij de volgende bui….

We kwamen ze wel tegen onderweg: scouts voor tv-programma’s over mensen die hun hebben en houden achter zich laten en ‘iets’ in het buitenland gaan beginnen. Het is ook een van de weinige programma’s die wij hier in Spanje via de zender ‘het beste van Nederland en Vlaanderen (BVN)’ kunnen ontvangen. Drama! Dappere mensen die een droom volgen. Oké, misschien is het een stomme droom, maar ze proberen het tenminste. En dat het dan misgaat, dat maakt lekkere tv voor alle Nederlandblijvers.
‘Is het misschien iets voor jullie?’ Het is ons gevraagd.
Nee!Ten eerste is ons leven vaak al reality-soap genoeg. En ten tweede: bij ons gaat het niet mis.

Ik heb een soort vierde dochter.
Ze heet Fay en ze kan vliegen. Niet op een bezemsteel of een gans ofzo, maar gewoon met vleugels van zichzelf. Omdat ze het zo heel graag wil. En dat is besmettelijk. 
Door Fay ben ik zelf ook een tijdje geleden van een hoge berg gesprongen, met van die drakenvleugels aan mijn armen. Ik had niet gedacht dat ik dat ooit zou durven, maar ik deed het. Omdat ik wilde voelen wat Fay voelde. 
Ik geloof dat ik wel vijf minuten achter elkaar ‘ooooooo’ heb gezegd in de lucht. Heel zachtjes omdat mijn hart in mijn keel zat. En nu weet ik het: hoeveel lawaai de wind kan maken en hoe het is om niks meer om je heen te hebben. Om lucht te zijn.
Ik ben een beetje verliefd op Fay. Anne-Marie van Leopold is dat ook. Die zegt dingen als ‘Vandaag is Fay heel zacht op mijn bureau geland.’ 

Nog drie weken. Dan kunnen jullie Fay ook leren kennen, want dan ligt haar boek ‘Verboden te vLiegen’ in de winkel. Ik ben nu al zenuwachtig. Spanje is zo ver weg en Fay is nog klein. Willen jullie naar haar uitkijken? En een beetje lief voor haar zijn misschien? 

(illustratie Mark Janssen)

Zo heb ik het ooit gedroomd: vrienden die komen en gaan uit alle windstreken.
Liesje en Francois worden afgewisseld door Han en zijn familie. Met de bus komt Momen uit Egypte erbij met zijn vriend. Over de mail overleg ik intussen met Perzische Melina over hoe en wanneer zij en haar familie kunnen komen, terwijl Ilco eenzelfde soort gesprek voert met Abe uit Mauritanie. Er staat altijd wel een taart in de oven, een grote pan op het vuur. Wapperende lakens aan de waslijn. De patio gonst van gelach en gepraat, overal slingeren boeken.
En daar scharrel ik ergens rond, als ma uit de kleine huis-boeken, en ben gelukkig.

Vandaag begint de kinderboekenweek! En het gaat dit jaar over ‘eten en snoepen’.
Maar niet in Spanje. Daar is geen kinderboekenweek. Er zijn wel kinderboeken: Amerikaanse vertalingen, stripachtige verhalen over heksen, Disney en fantasy – en die goeie ouwe Harry P natuurlijk, de held die ik over de hele wereld ben tegengekomen.
Jip en Janneke kennen ze hier ook, ze heten Mila en Yaco. En Tonke Dragt, die heel goed loopt al stoppen ze haar in een zeldzaam saaie kaft. Maar Anna van Praag is alleen maar die raadselachtige schrijfster op de berg die niemand kan lezen. En nu ben ik ook al niet in Nederland en zit te balen op diezelfde berg.
Totdat de deur openvliegt en mijn altijd-dynamische buurvrouw Belen binnenstormt. ‘Anna, vandaag ga ik je leren hoe je een echte Spaanse flan bakt!’