Nooit meer lief

Vroeger was Joni zo braaf dat ze nog geen snoepje zou pikken. Maar op een dag gebeurde er iets wat alles veranderde.
‘En daarna nam ik een besluit. Als ik niet het liefste meisje van de klas kan zijn of het mooiste (voor allebei heb je blond haar nodig, denk ik), dan maar het allerbeste rotkind.’
Joni begint met het stelen van kleine dingen. Liegen blijkt helemaal niet moeilijk. Verrast ontdekt ze dat steeds meer kinderen vrienden met haar willen zijn. Haar plannen worden wilder en spannender. Tot hoever kan ze gaan?

Reacties!

‘Nooit meer lief is een boek vol wilde plannen en rotstreken. Je zou denken dat je bij het lezen een enorme hekel aan Joni krijgt, maar gek genoeg is dat niet zo. Je begrijpt haar zelfs wel een beetje. Dat maakt het lezen extra spannend, het lijkt soms wel alsof je zelf al die plannen uitvoert. En zelf nerveus afwacht wat de gevolgen zullen zijn.’ (Leesplein)

Wat een prachtig boek is Nooit meer lief… Ik heb het met veel bewondering gelezen. Heel bijzonder en vernieuwend. Rotkinderen zijn soms heel leuk 🙂 (Maren Stoffels)

‘Maar eerlijk gezegd begon ik af te haken toen de rotkindstreken zo heftig werden dat het eigenlijk niet meer over kwajongens/meisjes streken ging (in mijn ogen dan). Ik heb geen kinderen (wel een nichtje en neefje) en kon me dat helemaal niet voorstellen bij hun, terwijl het toch echt ook (kleine) gemene rotzakjes zijn. Het werd zo erg (niet gewoon fikkie stoken) en met zo’n ernstige (schuld)belasting voor het rotkind (een zwaar verbrande vriend) dat ik dacht Helluupp dit ga ik niet aan mijn nichtje (9 jaar) laten lezen. Wat kan/moet ze ermee? En kan ze er zelf überhaupt wat mee? (Frederike)

‘Dat vind ik het geweldige van dit boek: het laten zien dat kinderen net als volwassenen in wezen eenzaam zijn, o.a. omdat ze zich geen raad weten met bepaalde gevoelens, waardoor ze zich slecht en rot (: anders dan anderen, denken ze) voelen Ook als de wereld rondom warm en lief is.’ (Mieke)

‘Het is zó goed, zó echt en invoelbaar. Verschillende keren raakte het me omdat ik opeens weer zelf in die leeftijd zat met dezelfde sensaties. De eerste keer een arm van een jongen om je heen. Of denken dat hij op de kermis naar jou kijkt terwijl hij dan naar een ‘hot’ meisje achter je kijkt natuurlijk. Alsof je ervaringen van mij beschreef. Ook dat dingen onbedoeld zo uit de hand kunnen lopen zoals met de brand.
Het eind, van de rotte plek, ontroerde me. Ik vind het heel mooi en authentiek, veel meiden moeten dit ook zo voelen en snappen, en op een bepaalde manier normaliseer je het ook op een genuanceerde manier.’ (Marret)

‘Ze heeft zoveel spijt wat moet ze nou: ik wil naar Jacco omdat ik van hem hou!’ (uit een gedicht van twee meisjes uit groep 7).

Zo;n roktind is het helemaal niet. Meer een zeer intelligent en eenzaam kind dat de verkeerde soort aandacht krijgt. Een opmerkelijk en heel direct en vlot geschreven boek!’ (Adeline van Lier)

‘Nooit meer lief is een gedurfd boek dat kinderen een spiegel voorhoudt en onaangepast gedrag in de schijnwerpers plaatst. Dat is bijzonder confronterend voor jonge lezers, vooral ook omdat Joni nauwelijks bestraft wordt of met de vinger gewezen wordt door de anderen. Maar ook al weet ze de dans te ontspringen, diep van binnen beseft ze dat ze niet goed bezig is. Meelezen is nuttig en kan zeker helpen om met je kind over dit boek te praten.
Ouders, leerkrachten en andere volwassenen die veel met kinderen te maken hebben, kunnen uit dit boek trouwens veel leren. Uit het verhaal van Joni blijkt immers dat naïef vertrouwen niet steeds de beste manier is om kinderen morele waarden en grenzen bij te brengen. Het boek biedt heel wat mogelijkheden om in de lessen godsdienst, zedenleer of sociale opvoeding te werken rond specifieke thema’s. Pesten, roddelen, stelen, liegen en bedriegen krijgen hier een herkenbare, concrete invulling. Dat nodigt uit om na te denken over het gedrag van de verschillende personages en over je eigen gedrag. Wie zou jij willen zijn in het verhaal en hoe zou je Joni aanpakken als ze je klasgenootje, je leerling of je dochter was?’
Kerknet (Vlaamse kerken) Rita Ghesquiere.

‘Een heftig boek dat discussie opwekt’ (Biblion)

Recensie NRC

Kinderboekschrijfster Anna van Praag had haar nieuwste boek Rotkind willen noemen. Want dat is precies wat haar hoofdpersoon is: een rotkind. De uitgever vreesde echter voor de verkoop. Nu heet het boek Nooit meer lief.
Van Praag onthulde deze gang van zaken onlangs in een prikkelend essay in Vrij Nederland. Daarin luidde zij de noodklok over de stuitende braafheid van de hedendaagse kinderliteratuur. Voor weerbarstige personages als haar ‘rotkind’ is geen plaats meer. ‘Pippi is dood’, concludeerde ze. De deugnieten in het oeuvre van Gouden Griffel-winnaar Daan Remmerts de Vries laten zien dat Van Praag een tikje overdrijft. Maar inderdaad zijn veel Nederlandse kinderboeken erg lievig. Vrolijke kinderen worden omringd door veelal begripvolle ouders en aardige onderwijzers.
Joni in Nooit meer lief is uit ander hout gesneden. Ze liegt, ze steelt, ze pest, vernielt andermans tekeningen, poept naast de school-wc en bezorgt medeleerlingen letsel in een botsauto. Het is wonderbaarlijk hoe vindingrijk haar rotstreken zijn.
Van Praag heeft Joni wel wat redenen gegeven voor haar wangedrag. Ze wordt zelf gepest om haar grote neus, heeft moeite om op een normale manier vrienden te krijgen en wordt thuis verwaarloosd. Haar charismatische vader is geheel in beslag genomen door zijn werk en zijn woongroep, haar moeder door haar schildpadden en beiden door een coterie van vrienden en minnaars. Het is deze seventies-sfeer van zelfzuchtige volwassenen, die Nooit meer lief zijn waarde geeft. Subtiel en scherp tekent Van Praag de ‘vrijheidblijheid’-mentaliteit, die de volwassenen koesteren maar die de kinderen de stuipen op het lijf jaagt. ‘Papa is niet… van mij alleen’, zegt moeder als vader het aanlegt met een kunstenares. Op een ander moment huilt ze zonder te zeggen waarom, terwijl vader zoent met zijn minnares. Joni verliest de vaste grond onder haar voeten. Ze voelt zich ontheemd als ze moet slapen in het nog niet voltooide huis van de woongroep. Thuis in haar eigen bed wordt ze gekweld door angst. ‘Het slapen zelf is eng, dat je zomaar weggaat naar een plek die je je later niet meer herinnert.’
Toch overheerst bij Van Praag de lichtvoetigheid. Gierst is ‘een soort eetbaar grind’. Tijdens een feestje krijgt het buitenechtelijk gerommel op de badkamer iets komisch: ‘Later was de wc-borstel gebroken, die hadden ze waarschijnlijk omgegooid met al hun gedoe.’ En ook weer iets tragisch: ‘Die wc-borstel paste precies bij het zeepbakje en het prullenbakje’.
Van Praags scènes staan vaak wat los van elkaar. Pas tegen het einde wordt het verhaal een echt geheel. In het vuur vindt Joni uiteindelijk verlossing, maar niet zonder dat zij denkt: ‘Zo voelt het nu bij mij/ Er zit een rot stukje aan de onderkant, dat je niet ziet.’ Zoals een rotte plek van een kind een echt personage maakt, zo heeft het rotkind van Van Praag een echte goede schrijver gemaakt.

Karel Berkhout

45 reacties op “Nooit meer lief”

hey anna
ik ga het boek nooit meer lief gebreuken voor een spreekbeurt maar ben je vroeger zelf een rotkind geweest omdat je daar een boek over hebt geschreven.

groetjes jolien

Hoi Jolien, als je het aan mijn moeder vraagt, zal ze je vast zeggen dat ik vroeger een heel rustig kind was dat goed meehielp. Mijn oma stuurde ik altijd lieve briefjes als ze eenzaam was (en dat was best vaak). Sommige vriendinnen van toen heb ik nog steeds en die vinden mij vast ook geen rotkind.
Maar mijn broertje was soms bang voor me omdat ik het liefste meisje van de klas pestte op het schoolplein. En ja, ik heb ook wel eens iets gepikt dat duurder was dan een tientje.
Was ik dus een rotkind? Zeg jij het maar.

Jeetje Jolien, we kunnen in ieder geval zeggen wat het NIET is: een piratenboek, een geschiedenisboek, een detective, een griezelboek, een meisjeboek, een moppenboek, een lesboek. Al het andere wat je verzint is goed, zeg maar op school dat ik dat heb gezegd.

Ik vind het een supper leuke boek en vossenjacht is ook een leuke boek ik ga stop hou op ook lezen egt allemaal toppe boeken deze boek vind ik leuk omdat het over een stom kind gaat en stomme dingen vind ik meestal leuk in een boek

ik ben nu bezig met het boek
ik vind het erg leuk en meer kinderen moeten het lezen dan weten ze wat het gevolg is als je iets doet wat niet mag en dan zal je het ook nooit doen

het is ook best een spannend boek

xxxxxmy

Ik vond het een mooi en spannend boek en daar om heb ik dit boek gekozen voor mijn boek bespreking, Ik hoop op een dikke vette negen

Kaljeet

Chafika, klik bovenin op ‘wie is Anna’, dan kom je vanzelf op de pagina’s waar al die dingen staan. En laat me weten hoe je boekbespreking ging, succes! x Anna

hey Anna,
ik vind het echt een heel leuk boek !
en ik ga het ook als boekbespreking gebruiken ! maar er is niet echt een site voor het boek weet u er meschien een ?
groetjes femke

ik heb een paar vragen: vergelijk je jezelf met Joni? En wat vind je zelf van het boek?
alvast bedankt voor de antwoorden;)
xxx lotte

Sorry nog een vraag kwam later in me op hier komt ie:
Jouw andere boeken zijn heel anders dan deze hoe komt dat wou je een keer wat anders? Nog een vraag: Ga je een vervolg op dit boek maken of een dezelfde soort boek?
alvast bedankt voor de antwoorden;)
xxx lotte

Lotte, wat een goede vragen!
Ja, ik herken mezelf in Joni (maar dat betekent niet dat het verhaal over mij gaat of dat het allemaal echt gebeurd is). Ik denk dat je je altijd moet kunnen herkennen in je hoofdpersonen, anders kun je er niet goed over schrijven. En ik vind Nooit meer lief mijn raarste maar ook mijn belangrijkste boek en ik ben heel blij dat ik er nog steeds (zie boven) zoveel reacties op krijg.
Die laatste vraag… Dat heb je heel goed gezien. Het gebeurde zo, en nu kan ik niet meer goed terug (en dat wil ik ook niet). Vossenjacht lijkt een beetje op Nooit meer lief en verder heb ik hier twee nieuwe boeken liggen die nog niet eens naar de uitgever zijn gegaan. Maar die had ik niet kunnen maken zonder Nooit meer lief.
PS Bij de Lemniscaatkrant zochten ze een tijdje geleden een kind-recensent. Iets voor jou? Check hun site en zeg maar tegen hen dat ik jou daar heel geschikt voor vind…

ik heb je boek nooit meer lief gelezen dankzij mijn tante ada rosman kleinjan het is een super leuk en spannend boek ik wou hem in een keer uitlezen dat was me niet helemaal gelukt

Als kind vond ik Pippi Langkous geweldig, maar tegenwoordig krijg ik kromme tenen van haar. Volgens mij komt dat, omdat in de tijd dat ik het boek las/serie zag, niemand was of durfde te zijn zoals zij. Kinderen deden keurig wat volwassenen zeiden en haalden het niet in hun hoofd om daar tegenin te gaan. Tegenwoordig echter is het gedrag van Pippi niet zo bijzonder meer, er lopen nu meer Pippi’s rond dan Annika’s en Tommies.

hey anna ik hou mijn boekbespreking over nooit meer lief het is echt een heel leuk boek maar wat voor karakters hebben Joni Jacco Annabel Sandera Ouave en Angelina. en maak je nog een tweede boek ik zou wel willen weten hoe het met Jacco af loopt of als je geen tweede boek gaat maken wil je dan vertellen wat je wel in je gedachten had.
ik zou graag antwoord willen krijgen voor morgen dank je wel

Xxxxxxxxxxxxx megan

ik heb het boek: duistere diepte, moord in in de jungle, nooit meer lief en de heks van de samba gelezen. ze waren echttt leukkk !! ik overdrijf niet maar jammer genoeg ben ik naar belgie verhuist echt stom hier ik hoop dat u nog een boek zult schrijven om me op te vrolijken ik heb nogal veel problemen hier op school.

@Yaren, wat dacht je van: op school, in een winkelcentrum, op straat en in huis – en dit alles in een nieuwbouwwijk die overal zou kunnen zijn (ik dacht zelf aan Haarlem Schalkwijk). Die hoofdpersonen mag je zelf uitzoeken.

heey Anna,
ik doe mijn boekbespreking over nooit meer lief , kun jij mij handige tips geven?

-xxx- kimberley 🙂

hallo Anna ik heet zelf ook Anna
en ik heb mn boekbespreking over dit boek maar weet niet wie de hoofdpersonen zijn
zou u daar mij wat meer over kunnen vertellen?
ik heb hem donderdag al groetjes Anna

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *