‘Kijk,’ zei ik, ‘daar is de plek van mijn moe….’
De woorden bevroren in mijn mond.
Ik ben zoals elk jaar op Texel. Altijd eind augustus en dan vliegen er kinderen in en uit. Ik huur een groot huisje en zie wel wie er komt. Dat op zich is al een ritueel. En dan is er dus dat herdenkingsbankje van mijn moeder, of eigenlijk is het een picknicktafel met een zilveren plaatje met haar naam erop en een citaat van haar. Picknicken aan de tafel op ‘haar’ plek hoort erbij.
Maar nu was dat plaatje ineens weg. Gejat? Geruimd? De tafel was ook behoorlijk vervallen.
Waar was vroeger gebleven?
We fietsten door naar het huisje. De Krukel, het oude huisje van Jan Wolkers. Zo’n huisje met spelletjes en historie, lekker rommelig, in de bossen. Ik had wel een mailtje gekregen dat het was opgeknapt, maar ineens stond daar een compleet nieuw, fancy huis, met een VT-wonen inrichting, vloerverwarming en geavanceerde inbouwapparatuur.
‘Even werken,’ zei J. En pakte zijn laptop.
Ik staarde om mij heen. Waar was vroeger gebleven, wat probeerde ik eigenlijk in stand te houden? Ik gooide alle deuren open om Texel binnen te laten, maar het was koud, herfstig bijna, en J begon te bibberen.
Algauw kwamen de eerste kinderen Ze hadden spelletjes bij zich, ik maakte een grote pan soep, zette de vloerverwarming lekker hoog, dat was eigenlijk heel comfortabel. J deed zijn laptop weg. En Bloem zei wijs: ‘Mam, rituelen zijn niet statisch, die veranderen. Zit oma Maria’s ziel niet in een heleboel andere plekken op Texel?’
Ja, dacht ik, rituelen veranderen. Ikzelf heb ze nodig om de vergankelijkheid te verdrijven, de tijd stil te zetten, het mooie te vangen. Maar ik wil ook niet zo’n vrouw zijn met rituelen die dogma’s zijn geworden (‘op Texel staan de deuren wijd open, kou of geen kou’).
Daarna gingen we zeehonden spotten en vis eten en (ja, dat is ook een ritueel) heel hard fietsen tegen de wind in. En net toen ik weer helemaal gewend was, vertrokken ze en bleef ik een lange nacht alleen met de zacht ruisende airco in plaats van vogelgeluiden.
Straks komen de volgende kinderen. Gaan we weer nieuwe rituelen maken.
Vasthouden. Loslaten. Vasthouden. Loslaten.
